تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل در جلوی گردن است که هورمون های تیروئید را تولید می کند. هورمون های تیروئید نحوه استفاده بدن از انرژی را کنترل می کنند، بنابراین بر عملکرد تقریباً همه اندام های بدن – حتی نحوه ضربان قلب تأثیر می گذارد. تیروئید در بارداری خطرات جدی در پی دارد و باید توسط پزشک متخصص کنترل شود.
گاهی هورمون تیروئید در بدن بیش از حد یا بسیار کم تولید می شود. تولید بیش از حد هورمون تیروئید، پرکاری تیروئید نامیده می شود و می تواند باعث افزایش بسیاری از عملکردهای بدن شود. کاهش ترشح هورمون تیروئید در بدن، کم کاری تیروئید نامیده می شود و می تواند باعث کند شدن بسیاری از عملکردهای بدن شما شود.
اگر مشکلات تیروئیدی دارید، می توانید بارداری سالم داشته باشید و با انجام آزمایش های منظم عملکرد تیروئید و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، از جنین خود محافظت کنید.
تیروئید در بارداری چیست
هورمونهای تیروئید برای رشد طبیعی مغز و سیستم عصبی نوزاد بسیار مهم هستند. در طول سه ماهه اول بارداری – نوزاد شما به هورمون تیروئید شما که از طریق پیوند خارجی NIH جفت تامین می شود بستگی دارد. در حدود هفته دوازدهم بارداری، تیروئید نوزاد شما شروع به کار می کند، اما تا هفته 18 تا 20 بارداری به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند.
دو هورمون مرتبط با بارداری- گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG) و استروژن- باعث افزایش سطح هورمون تیروئید در خون شما می شود. تیروئید در زنان سالم در دوران بارداری اندکی بزرگ می شود، اما معمولاً به اندازه ای نیست که در حین معاینه فیزیکی احساس شود.
تشخیص مشکلات تیروئید در بارداری به دلیل سطوح بالای هورمون های تیروئید و سایر علائمی که در بارداری رخ می دهد، دشوار است. تشخیص برخی از علائم پرکاری یا کم کاری تیروئید آسان تر است و پزشک با انجام آزمایش هایی می تواند آنها را تشخیص دهد.
نوع دیگری از بیماری های تیروئید، تیروئیدیت پس از زایمان است که می تواند بعد از تولد نوزاد شما ایجاد شود.
علائم پرکاری تیروئید در بارداری چیست؟
برخی علائم و نشانه های پرکاری تیروئید اغلب در حاملگی های معمولی رخ می دهد. این علائم عبارتند از:
- عدم تحمل گرما
- خستگی
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- دست های لرزان
- کاهش وزن بدون دلیل یا عدم افزایش وزن طبیعی بارداری
علت پرکاری تیروئید در بارداری چیست؟
پرکاری تیروئید در بارداری معمولاً در اثر بیماری گریوز ایجاد می شود و در 1 تا 4 مورد از هر 1000 بارداری در ایالات متحده رخ می دهد. بیماری گریوز یک اختلال خود ایمنی است. با این بیماری، سیستم ایمنی بدن، آنتی بادی هایی تولید می کند که باعث می شود غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. این آنتی بادی ایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئید یا TSI نامیده می شود.
بیماری گریوز ممکن است ابتدا در دوران بارداری ظاهر شود. با این حال، اگر قبلاً به بیماری گریوز مبتلا بوده اید، علائم شما در سه ماهه دوم و سوم بهبود می یابد. برخی از قسمتهای سیستم ایمنی بدن شما در اواخر بارداری کمتر فعال هستند، بنابراین سیستم ایمنی شما TSI کمتری تولید می کند. این موضوع ممکن است، دلیل بهبود علائم باشد. بیماری گریوز اغلب در چند ماه اول پس از تولد نوزاد (هنگامی که سطح TSI دوباره افزایش می یابد) بدتر می شود. در صورت ابتلا به بیماری گریوز، پزشک متخصص زنان به صورت ماهانه عملکرد تیروئید شما را در طول بارداری آزمایش می کند و ممکن است نیاز به درمان پرکاری تیروئید داشته باشید.
آیا پرکاری تیروئید در بارداری خطرناکه
پرکاری تیروئید درمان نشده در دوران بارداری می تواند منجر به خطرات زیر شود:
- سقط جنین
- تولد زودرس
- وزن کم نوزاد در هنگام تولد
- پره اکلامپسی – افزایش خطرناک فشار خون در اواخر بارداری
- طوفان تیروئید – بدتر شدن ناگهانی و شدید علائم
- نارسایی احتقانی قلب
به ندرت، بیماری گریوز ممکن است بر تیروئید نوزاد نیز تأثیر بگذارد و باعث تولید بیش از حد هورمون تیروئید شود. حتی اگر پرکاری تیروئید شما با درمان ید رادیواکتیو برای از بین بردن سلول های تیروئید یا جراحی، برای حذف تیروئید درمان شده باشد، بدن شما هنوز آنتی بادی TSI را تولید می کند. وقتی سطح این آنتی بادی بالا باشد، TSI ممکن است به جریان خون نوزاد شما برسد. همانطور که TSI باعث تولید بیش از حد هورمون تیروئید در بدن شما می شود، می تواند باعث افزایش تولید تیروئید نوزاد شما نیز شود.
در صورت انجام عمل جراحی یا درمان ید رادیواکتیو برای بیماری گریوز، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند سطح TSI شما را بررسی کند. اگر سطح TSI بسیار بالا باشد، پزشک نوزاد شما را از نظر مشکلات مربوط به تیروئید در مراحل بعدی بارداری تحت نظر خواهد داشت.
تیروئید پرکار در نوزادان می تواند منجر به موارد زیر شود:
- ضربان قلب سریع، که می تواند منجر به نارسایی قلبی شود
- بسته شدن زودهنگام نقطه نرم جمجمه نوزاد
- افزایش وزن ضعیف
- تحریک پذیری
گاهی اوقات بزرگ شدن تیروئید می تواند به نای کودک شما فشار وارد کند و نفس کشیدن را برای کودک سخت کند. اگر به بیماری گریوز مبتلا هستید، باید تیم مراقبت های بهداشتی شما و نوزاد تازه متولد شده شما را به دقت زیر نظر داشته باشد.
درمان پرکاری تیروئید
اگر در دوران بارداری پرکاری تیروئید خفیف دارید، احتمالاً نیازی به درمان نخواهید داشت. اگر پرکاری تیروئید شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد تیروئید تجویز کند که باعث می شود غده تیروئید شما هورمون تیروئید کمتری تولید کند. این درمان از ورود بیش از حد هورمون تیروئید به جریان خون نوزاد جلوگیری می کند. پزشکان اغلب زنان باردار را با داروی ضد تیروئید در 3 ماه اول بارداری درمان می کنند.
نوع دیگری از داروهای ضد تیروئید، متیمازول NIH است که استفاده آن آسان تر بوده و عوارض جانبی کمتری دارد. اما در این روش احتمال ایجاد نقایص جدی هنگام تولد نسبت به روش استفاده از داروهای ضد تیروئید کمی بیشتر است.
نقایص مادرزادی با هر دو نوع دارو نادر است. گاهی پزشکان بعد از سه ماهه اول بارداری به متیمازول روی می آورند. برخی از بیماران در سه ماهه سوم دیگر به داروهای ضد تیروئید نیاز ندارند.
مقادیر کمی داروهای ضد تیروئید به جریان خون نوزاد منتقل می شود و میزان هورمون تیروئید نوزاد را کاهش می دهد. اگر از داروهای ضد تیروئید استفاده می کنید، پزشک کمترین دوز ممکن را برای جلوگیری از کم کاری تیروئید در نوزاد شما تجویز می کند.
عوارض دارویی
داروهای ضد تیروئید می توانند در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کنند، از جمله:
- واکنش های آلرژیک مانند بثورات و خارش
- کاهش تعداد گلبول های سفید خون، که می تواند مبارزه با عفونت را برای بدن شما دشوار کند
- نارسایی کبد، در موارد نادر
در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف داروی ضد تیروئید را متوقف کرده و بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- زردی پوست یا سفیدی چشم
- درد مبهم در شکم
- گلو درد مداوم
- تب
اگر به پزشک خود دسترسی نداشتید، به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.
همچنین اگر در هنگام مصرف داروهای ضد تیروئید برای اولین بار علائم زیر ظاهر شد، باید با پزشک خود تماس بگیرید:
- افزایش خستگی یا ضعف
- از دست دادن اشتها
- بثورات پوستی یا خارش
- ایجاد کبودی در بدن
اگر به داروهای ضد تیروئید حساسیت دارید یا عوارض جانبی شدیدی دارید، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن قسمتی از غده تیروئید در نظر بگیرد. بهترین زمان برای جراحی تیروئید در دوران بارداری، سه ماهه دوم است. درمان ید رادیواکتیو برای زنان باردار گزینه مناسبی نیست، زیرا می تواند به غده تیروئید جنین آسیب برساند.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری
علائم کم کاری تیروئید در زنان باردار اغلب مشابه سایر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید است. علائم شامل موارد زیر است:
- خستگی شدید
- مشکل مقابله با سرماخوردگی
- گرفتگی عضلات
- یبوست شدید
- مشکلات حافظه یا تمرکز
کم کاری تیروئید در بارداری چه عوارضی دارد
کم کاری تیروئید درمان نشده در دوران بارداری می تواند منجر به عوارض زیر شود:
- پره اکلامپسی – افزایش خطرناک فشار خون در اواخر بارداری
- کم خونی
- سقط جنین
- وزن کم هنگام تولد
- مرده زایی
- نارسایی احتقانی قلب، به ندرت
این عوارض اغلب مربوط به کم کاری تیروئید شدید است.
از آنجا که هورمونهای تیروئید برای رشد مغز و سیستم عصبی نوزاد بسیار مهم هستند، کم کاری تیروئید درمان نشده – به ویژه در سه ماهه اول – می تواند ضریب هوشی پایین و مشکلات رشد طبیعی را ایجاد کند.
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید شامل جایگزینی هورمونی است که تیروئید شما دیگر قادر به تولید آن نیست. پزشک شما به احتمال زیاد لووتیروکسین را تجویز می کند، داروی هورمون تیروئید که همان T4 است، یکی از هورمون هایی که تیروئید به طور معمول تولید می کند. لووتیروکسین برای نوزاد شما بی خطر است و استفاده از آن مهم است تا زمانی که کودک شما بتواند هورمون تیروئید خود را تولید کند.
تیروئید شما هورمون دیگری به نام T3 تولید می کند. در اوایل بارداری، T3 مانند T4 نمی تواند وارد مغز نوزاد شما شود. در عوض، T3 مورد نیاز مغز نوزاد شما از T4 ساخته می شود. T3 در بسیاری از داروهای ساخته شده از تیروئید حیوانات مانند آرمور تیروئید (Armor Thyroid) وجود دارد، اما برای رشد مغز نوزاد مفید نیست. این داروها حاوی مقادیر زیادی T3 بوده و T4 به اندازه کافی ندارند و نباید در دوران بارداری استفاده شوند. متخصصان توصیه می کنند فقط در دوران بارداری از لووتیروکسین (T4) استفاده کنید.
برخی از زنان مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی (نوع خفیفی از این بیماری بدون علائم واضح) ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.
اگر قبل از بارداری کم کاری تیروئید داشته اید و لووتیروکسین مصرف می کنید، احتمالاً باید دوز داروی خود را در دوران بارداری افزایش دهید. اکثر متخصصان تیروئید توصیه می کنند که داروی تیروئید مصرفی در هفته را به میزان دو دوز افزایش دهید.
به محض اطلاع از بارداری با پزشک خود تماس بگیرید و معاینات قبل از بارداری را انجام دهید. پزشک به احتمال زیاد سطح هورمون تیروئید شما را هر 4 تا 6 هفته در نیمه اول بارداری و حداقل یک بار پس از 30 هفته آزمایش می کند. ممکن است لازم باشد دوز داروی خود را چند بار تنظیم کنید.
