دستگاه تناسلی زنان شامل رحم، تخمدانها، لوله های فالوپ، گردن رحم (سرویکس) و واژن است. بسیاری از خانم ها در مورد واژن خود چیز زیادی نمی دانند و تنها با عملکرد واژن به صورت خیلی ابتدایی آشنا هستند.
اما در این مقاله خانم ها می توانند با اطلاعات مهمی مثل محل قرارگیری واژن، نقش واژن و اینکه آلت تناسلی زنان از چه بخش هایی تشکیل شده آشنا شوند. برای دسترسی سریعتر به تیترهای مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
واژن چیست؟
واژن یک کانال کشیده و عضلانی است که نقش مهمی در لذت جنسی، خروج خون پریودی، زایمان و بارداری بر عهده دارد. واژن بدون هیچ کمک خارجی می تواند خودش را تمیز و سالم نگه دارد و این کار را با خروج ترشحات واژینالی انجام می دهد.
خروج ترشحات به تعادل در فلور واژن (تعادل میزان باکتری ها و قارچهای آن) و جلوگیری از عفونت کمک می کند. ولی به محض عدم تعادل باکتری یا رشد بیش از حد قارچ ها زن دچار عفونت می شود. این ترشحات نقش روانکاری و مرطوب کردن واژن را نیز بر عهده دارند.
آشنایی با آناتومی واژن
به گفته منابع پزشکی ساختار و آناتومی واژن و دستگاه تناسلی زنان به دو بخشِ داخلی و خارجی تقسیم می شود.
بخشهای داخلی قابل دیدن نیستند اما بخشهای خارجی شامل ساختارهایی هستند که ظاهر بیرونی واژن را تشکیل می دهند. با این بخش ها می توانید در ادامه آشنا شوید:
بخشهای داخلی واژن
واژن: یک لوله انعطاف پذیر است که رحم و دهانه رحم را به قسمتهای خارجی واژن متصل می کند. شکل آن از استوانه ای تا بیضی شکل متفاوت بوده و معمولا 7 سانتی متر طول دارد.
پرده بكارت یا هایمن: لایه نازکی است که دهانه واژن را پوشانده و با دخول هر چیزی به واژن پاره می شود.
غدد بارتولین: در دو طرف دهانه واژن قرار دارند و دیده نمی شوند. این غدد موقع برانگیختگی زن، مایعات روان کننده ای برای دخول راحتتر ترشح می کنند.
نقطه G: در یک سوم ابتدایی دیواره بالایی واژن (سقف) قرار داد و با برانگیختگی متورم می شود. این ناحیه به ارگاسم زن موقع دخول کمک می کند.
بخشهای خارجی واژن
دهانه واژن: تنها بخشی از واژن است که در خارج از بدن دیده می شود و بین دو مجرای ادرار و مقعد قرار دارد. این ناحیه به دخول آلت مردان، خروج نوزاد و خون قاعدگی کمک می کند.
کلیتوریس و هود: کلیتوریس حساس ترین ناحیه جنسی زن است که تحریک آن بدون دخول باعث لذت زنان می شود. این بخش در بالای دهانه واژن قرار دارد و با پوششی به نام هود کلیتوریس محافظت می شود.
مجرای ادرار: منفذی است که در زیر کلیتوریس و بالای دهانه واژن قرار گرفته و محل خروج ادرار است.
لابیامینور: لبه های کوچک و داخلی واژن هستند که اطراف دهانه واژن قرار می گیرند و از دهانه محافظت می کنند.
لابیاماژور: لبه های بزرگ و بیرونی واژن هستند که موهای زائد روی آنها می روید و روی لبه های داخلی را می پوشانند. لابیا ماژورها از قسمتهای خارجی واژن حفاظت می کنند.
مونس پوبیس: یک بافت چربی در بالای واژن و روی استخوان شرمگاهی است که از این ناحیه در برابر فشارهای رابطه جنسی مراقبت می کند.
شایع‌ترین مشکلات واژن
به گفته دکتر نفیسه مویدنیا، جراح و متخصص زنان، مشکلات زیر از رایجترین بیماریهای واژینالی هستند که خانمهای رشتی برای درمان آنها به متخصص زنان مراجعه می کنند:
عفونتهای واژینالی: با علائمی مثل درد، خارش و ترشحات رنگی واژن خود را نشان می دهد. عفونت انواع مختلفی دارد و با داروهای آنتی بیوتیکی، ضد ویروسی، ضد قارچ، … درمان می شود.
واژینیسموس: در این حالت به هیچ عنوان دخول انجام نمی شود و فقط با بوتاکس واژن یا آر اف واژن می توان مشکل را برطرف کرد.
دردهای مقاربتی: معمولا در اثر خشکی و آتروفی واژن رخ می دهند. با لیزر واژن دوباره می توان رطوبت و فلور طبیعی واژن را به آن بر گرداند.
گشادی واژن: با افزایش سن، کانال واژن انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و لذت جنسی زوجین کاهش می یابد. برای تنگ کردن واژن امروزه پزشکان با توجه به میزان گشادی واژن از روشهایی مثل RF، عمل واژینوپلاستی و عمل پرینورافی برای تنگی واژن استفاده می کنند.
هایپرتروفی لابیاها: بعضی از لابیامینورها خیلی بزرگ هستند و موقع رابطه جنسی زیاد کشیده شده و باعث دخول دردناک می شوند. سایز این لابیاها را فقط می توان با انجام عمل لابیاپلاستی در رشت کمتر کرد.
سرطان واژن و فرج: برای درمان آن با توجه به مرحله سرطان از روشهای مختلف مثل شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی استفاده می شود.
کیست بارتولن: در اثر انسداد مجرای خروج ترشحات غده بارتولن ایجاد می شود. برای درمان کیست بارتولن باید آن را تخلیه کرد. اما اگر کیست دچار آبسه (عفونت) شده علاوه بر تخلیه، داروهای آنتی بیوتیک نیز برای بیمار تجویز می شود.
رزومه دکتر نفیسه مویدنیا
- متخصص زنان و زایمان در رشت
- دارای بورد تخصصی جراحی زنان، زایمان، نازایی و زیبایی
- عضو انجمن جراحی های کم تهاجمی ایران
- عضو انجمن متخصصین جراحی زنان و زایمان آمریکا
- با سابقه بیش از 10000 عمل جراحی درمانی و زیبایی موفق
- طرف قرارداد با بیمه و بیمارستان های خصوصی و دولتی رشت
جمع بندی نهایی
ساختار واژن از دو بخش بیرونی و درونی تشکیل شده که هر کدام شامل اجزای خاصی هستند. زنانی که دچار مشکلاتی در واژن مثل درد، تورم، خارش، خونریزی، لکه بینی، ترشحات بدبوی رنگی یا برجستگی های غیرعادی می شوند باید برای معاینه واژن حتما به دکتر زنان مراجعه کنند.
سوالات رایج
بانوان رشتی در مورد دستگاه تناسلی زن و مشکلات آن معمولا سوالات زیر را از دکتر مویدنیا می پرسند:
آیا دستگاه تناسلی زنان با هم فرق دارد؟
بله رنگ طبیعی دستگاه تناسلی زنان، اندازه لابیاها و شکل قسمتهای داخلی و خارجی آنها با هم متفاوت است. این تفاوتها نشان دهنده مشکل نیستند. تنها در صورتی که این تفاوتهای ظاهری با علائم دیگر همراه باشند مثل التهاب، درد، ترشحات، … غیر عادی بوده و به درمان نیاز دارند.
تفاوت واژن و فرج چیست؟
واژن (vagina) به طور خاص به کانال داخلی اندام تناسلی گفته می شود. اما فرج (vulva) شامل اجزای ناحیه خارجی دستگاه تناسلی در زنان است.
چه آزمایشهایی برای تعیین سلامت واژن وجود دارد؟
برای بررسی سلامت واژن، متخصصان از معاینه لگنی و در صورت لزوم تست پاپ اسمیر، تست اچ پی وی، تست pH واژن، سونوگرافی و تست کولپوسکوپی استفاده می کنند.
اگر سوالی درباره آناتومی واژن دارید در بخش نظرات می توانید آنها را از دکتر مویدنیا بپرسید.
